Trong nông nghiệp, thuật ngữ “vụ mùa” (hay “mùa vụ”) được sử dụng để chỉ khoảng thời gian gieo trồng và thu hoạch của cây lúa. Do đặc điểm địa lý trải dài từ Bắc vào Nam, Việt Nam có nhiều vùng sinh thái khác nhau, dẫn đến sự đa dạng về mùa vụ lúa.
Vậy các vụ lúa trong năm ở từng vùng diễn ra khi nào? Đặc điểm của từng vụ ra sao? Hãy cùng TTP Global tìm hiểu chi tiết trong bài viết này!
1.Các vụ lúa trong năm ở đồng bằng sông Cửu Long
Đồng bằng sông Cửu Long là vựa lúa lớn nhất Việt Nam, đóng góp hơn 50% tổng sản lượng gạo của cả nước và khoảng 90% lượng gạo xuất khẩu. Nhờ có hệ thống sông ngòi chằng chịt, khí hậu ôn hòa, cùng với sự phát triển của các hệ thống thủy lợi, khu vực này có thể sản xuất từ 2 đến 3 vụ lúa mỗi năm.
1.1 Vụ mùa:
Thời gian: Gieo vào tháng 5 – tháng 6, thu hoạch vào tháng 11.
Đặc điểm:
- Đây là vụ lúa chính, trùng với mùa mưa, giúp giảm chi phí tưới tiêu.
- Lúa cần có khả năng chịu ngập tốt do ảnh hưởng của triều cường và mưa lớn.
- Các giống lúa dài ngày, có khả năng kháng sâu bệnh, chịu được điều kiện nước nhiễm phèn hoặc mặn được khuyến khích sử dụng.
1.2 Vụ lúa chiêm:
Thời gian: Gieo vào cuối tháng 11 – đầu tháng 12, thu hoạch vào đầu tháng 4 năm sau.
Đặc điểm:
- Là vụ lúa có năng suất cao nhất, nhờ điều kiện nhiệt độ thấp hơn, ít sâu bệnh hơn.
- Cần chú ý đến nguồn nước tưới tiêu vì vụ này diễn ra vào mùa khô.
- Do thời gian sinh trưởng ngắn hơn vụ mùa, các giống lúa ngắn ngày, chịu rét được ưa chuộng.
1.3 Vụ hè thu:
Thời gian: Gieo vào tháng 4, thu hoạch vào cuối tháng 8.
Đặc điểm:
- Diễn ra trong mùa mưa, cây lúa phát triển mạnh nhưng dễ bị sâu bệnh cuối vụ.
- Cần quản lý chặt chẽ nguồn nước, phân bón, và thuốc bảo vệ thực vật.
- Đây là vụ có nguy cơ dịch hại cao, đặc biệt là sâu cuốn lá, rầy nâu và bệnh bạc lá.
2.Các vụ lúa trong năm ở đồng bằng sông Hồng
Đồng bằng sông Hồng là cái nôi của nền nông nghiệp lúa nước với hệ thống đê điều phát triển từ hàng nghìn năm trước. Do ảnh hưởng của khí hậu cận nhiệt đới ẩm, khu vực này chỉ sản xuất được hai vụ lúa chính trong năm.
2.1 Vụ lúa chiêm:
Thời gian: Gieo từ tháng 10 – tháng 11, thu hoạch vào tháng 5 năm sau.
Đặc điểm:
- Là vụ lúa có điều kiện thời tiết lạnh, khô đầu vụ, cần chọn giống lúa chịu rét tốt.
- Do nhiệt độ thấp, sinh trưởng của lúa diễn ra chậm hơn so với vụ hè thu.
- Quản lý nguồn nước rất quan trọng vì nguy cơ hạn hán vào cuối vụ.
2.2 Vụ lúa mùa:
Thời gian: Gieo từ cuối tháng 5, thu hoạch vào giữa tháng 11.
Đặc điểm:
- Trùng với mùa mưa bão, gây nguy cơ ngập úng, đổ ngã.
- Cần lựa chọn giống chịu nước tốt, có sức chống chịu cao.
3.Các vụ lúa trong năm ở duyên hải Trung Bộ
Do địa hình hẹp, nằm giữa biển và núi, các vùng trồng lúa ở duyên hải Trung Bộ chịu ảnh hưởng của bão lũ, hạn hán và biến đổi khí hậu.
3.1 Vụ hè thu:
Thời gian: Gieo từ cuối tháng 4, thu hoạch vào tháng 9.
Đặc điểm:
- Đây là vụ lúa gặp nhiều rủi ro nhất do ảnh hưởng của mùa mưa bão.
- Đòi hỏi kỹ thuật thoát nước tốt, chọn giống lúa có khả năng chịu úng.
3.2 Vụ đông xuân:
Thời gian: Gieo từ tháng 10, thu hoạch vào tháng 4 năm sau.
Đặc điểm:
Là vụ lúa quan trọng nhất của khu vực này, giúp đảm bảo sản lượng lúa gạo.
3.3 Vụ mùa:
Cuối cùng là vụ mùa (hay vụ tháng 10) bắt đầu gieo từ cuối tháng 5 và thu hoạch vào cuối tháng 11 dương lịch.
4.Các vụ lúa trong năm ở Đông Nam Bộ
Khí hậu Đông Nam Bộ có mùa mưa và mùa khô rõ rệt, ảnh hưởng đến sản xuất lúa gạo trong khu vực.
4.1 Vụ đông xuân:
Thời gian: Gieo từ tháng 12, thu hoạch vào tháng 4 năm sau.
Đặc điểm:
Là vụ có năng suất cao nhưng phụ thuộc vào hệ thống thủy lợi do gieo trồng vào mùa khô.
4.2 Vụ hè thu:
Thời gian: Gieo từ tháng 4 – tháng 5, thu hoạch vào tháng 8.
Đặc điểm:
Diễn ra trong mùa mưa, cần kiểm soát sâu bệnh và ngập úng.
Nhìn chung, các vụ lúa trong năm ở Việt Nam được phân bố linh hoạt theo từng vùng, giúp đảm bảo an ninh lương thực và giữ vững vị thế xuất khẩu gạo trên thị trường quốc tế. Để nâng cao năng suất và chất lượng hạt gạo, bà con cần lựa chọn giống phù hợp, quản lý nước hiệu quả, áp dụng công nghệ hiện đại và phòng trừ sâu bệnh đúng cách. Hy vọng bài viết này mang đến kiến thức hữu ích, giúp bà con có kế hoạch canh tác khoa học và hiệu quả hơn.