Cách ngâm ủ lúa giống vụ Đông Xuân đúng chuẩn

Cách ngâm ủ lúa giống vụ Đông Xuân như thế nào để đạt hiệu quả tối ưu? Ngâm ủ lúa giống là một trong những khâu quan trọng quyết định sự thành công của vụ mùa. Đặc biệt, trong vụ Đông Xuân, thời tiết lạnh có thể ảnh hưởng đến quá trình nảy mầm của hạt giống, nếu không thực hiện đúng kỹ thuật, cây lúa có thể phát triển không đồng đều, giảm năng suất.

Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn chi tiết quy trình từ chuẩn bị hạt giống, xử lý hạt, ngâm hạt đến ủ giống để bà con có thể áp dụng đúng kỹ thuật, đảm bảo tỷ lệ nảy mầm cao và cây lúa phát triển khỏe mạnh.

1.Chuẩn bị hạt giống

Lựa chọn hạt giống chất lượng cao là bước quan trọng để đảm bảo vụ mùa thành công. Hạt giống tốt giúp cây lúa sinh trưởng đồng đều, kháng sâu bệnh tốt và cho năng suất cao.

Tiêu chí chọn hạt giống lúa vụ Đông Xuân

• Độ thuần cao: Hạt giống cần có độ thuần chủng cao, không lẫn tạp giống khác.
• Tỷ lệ nảy mầm trên 80%: Hạt giống cần đạt tiêu chuẩn nảy mầm tốt để đảm bảo cây con phát triển khỏe mạnh.
• Không sâu bệnh, mối mọt: Kiểm tra hạt giống bằng mắt thường để loại bỏ những hạt có dấu hiệu bị nhiễm bệnh, lép, lửng hoặc hư hỏng.
• Phù hợp với điều kiện khí hậu: Nên chọn giống lúa chịu lạnh tốt, thích nghi với điều kiện thời tiết vụ Đông Xuân như Jasmine85, Đài Thơm 8, ST24, OM5451, OM6976…

Phơi lại hạt giống trước khi ngâm ủ

Đối với hạt giống bảo quản từ vụ trước, bà con cần phơi lại dưới nắng nhẹ từ 6 – 8 tiếng để giúp hạt hút nước nhanh hơn khi ngâm, tăng tỷ lệ nảy mầm. Tránh phơi dưới nắng gắt hoặc trực tiếp trên nền xi măng vì có thể làm giảm chất lượng hạt giống.

2.Xử lý hạt giống

Trước khi ngâm, hạt giống cần được xử lý để loại bỏ mầm bệnh và kích thích quá trình nảy mầm. Có nhiều phương pháp xử lý hạt giống, trong đó phổ biến nhất là:

2.1 Phương pháp xử lý bằng nước nóng (54°C)

• Chuẩn bị nước theo tỷ lệ 3 phần nước sôi – 2 phần nước lạnh để đạt nhiệt độ khoảng 54°C.
• Cho hạt giống vào ngâm trong 3 – 5 phút, khuấy đều liên tục.
• Sau đó vớt ra rửa sạch bằng nước lạnh, để ráo và chuẩn bị ngâm.

Phương pháp này giúp tiêu diệt nấm bệnh trên bề mặt hạt giống, đặc biệt là bệnh đạo ôn, lúa von và khô vằn.

2.2 Xử lý bằng nước vôi trong (2 – 3%)

• Dùng 2 – 3 lạng vôi đã tôi pha với 10 lít nước, để lắng 15 – 20 phút rồi lọc lấy nước vôi trong.
• Ngâm hạt giống trong nước vôi từ 10 – 12 giờ, sau đó rửa sạch bằng nước sạch.

Cách này giúp trung hòa axit trên bề mặt hạt, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình nảy mầm.

2.3 Loại bỏ hạt lép, lửng bằng dung dịch nước muối 15%

• Hòa 1,5 kg muối với 8,5 lít nước để tạo dung dịch nước muối 15%.
• Ngâm hạt giống trong 5 phút, khuấy đều, loại bỏ các hạt lép nổi lên trên mặt nước.
• Vớt hạt giống ra, rửa sạch bằng nước thường để loại bỏ muối dư thừa.

Phương pháp này giúp chọn lọc hạt giống tốt, có khối lượng lớn và khả năng nảy mầm cao.

3.Ngâm hạt

Ngâm hạt giúp cung cấp độ ẩm cần thiết để kích thích quá trình nảy mầm. Thời gian ngâm phụ thuộc vào điều kiện nhiệt độ:

• Nhiệt độ nước từ 20 – 25°C (trời lạnh): Ngâm 48 – 72 giờ, thay nước mỗi 10 – 12 giờ để tránh lên men.
• Nhiệt độ nước từ 26 – 30°C: Ngâm 36 – 48 giờ, thay nước mỗi 8 – 10 giờ.
• Nhiệt độ nước từ 30 – 35°C: Ngâm 24 – 36 giờ, thay nước mỗi 6 – 8 giờ.

Cách nhận biết hạt giống đủ nước

• Hạt giống sau khi ngâm có ngoại hình căng tròn, đầu hạt có phôi màu trắng rõ ràng.
• Khi bóp nhẹ, phần nội nhũ bở tơi nhưng vẫn còn hơi cứng ở lõi.

Lưu ý:

• Không để hạt giống lên men có mùi chua, cần thay nước thường xuyên.
• Đối với giống lúa lai, thời gian ngâm ngắn hơn, chỉ bằng 1/2 thời gian ngâm giống lúa thuần.

4.Cách ngâm ủ lúa giống vụ Đông Xuân

Sau khi ngâm đủ thời gian, hạt giống cần được ủ ấm để kích thích nảy mầm. Đây là giai đoạn quan trọng giúp cây con phát triển đồng đều, tạo tiền đề cho năng suất cao.

Quy trình ủ lúa giống vụ Đông Xuân

1/ Đãi sạch hạt giống bằng nước sạch, loại bỏ hạt lép, để ráo nước.
2/ Ủ trong bao vải hoặc thúng, phủ kín bằng khăn hoặc bao vải để giữ ấm.
3/ Duy trì nhiệt độ 30 – 32°C để đảm bảo tỷ lệ nảy mầm tốt nhất.
4/ Kiểm tra sau mỗi 8 – 10 giờ, nếu quá nóng cần đảo đều, nếu khô thì tưới thêm nước ấm.
5/ Ủ trong 36 – 48 giờ đến khi mầm dài bằng 1/3 rễ thì đem gieo.

Lưu ý khi ủ lúa giống

• Không sử dụng bao nilon hoặc túi nhựa để ủ vì có thể gây bí hơi, làm thối mầm.
• Nếu thời tiết lạnh, có thể phủ thêm lớp rơm hoặc vải dày để giữ nhiệt.
• Nếu đến ngày gieo nhưng thời tiết quá lạnh (< 15°C), cần hãm mộng bằng cách rải giống ra nơi kín gió, đậy nhẹ bằng lá hoặc bao vải.

Cách ngâm ủ lúa giống vụ Đông Xuân đúng kỹ thuật giúp nâng cao tỷ lệ nảy mầm, đảm bảo cây lúa sinh trưởng khỏe mạnh ngay từ giai đoạn đầu. Quy trình chuẩn bị, xử lý hạt giống, ngâm và ủ giống cần được thực hiện cẩn thận, đặc biệt trong vụ Đông Xuân khi nhiệt độ thấp có thể ảnh hưởng đến khả năng nảy mầm của hạt.
Việc áp dụng phương pháp xử lý hạt giống khoa học kết hợp với quản lý nhiệt độ hợp lý trong quá trình ủ sẽ giúp bà con có được vụ mùa đạt năng suất cao. Hy vọng bài viết này cung cấp đầy đủ thông tin giúp bà con thực hiện đúng kỹ thuật ngâm ủ lúa giống vụ Đông Xuân, mang lại một mùa vụ thành công!