Cây mai rừng không chỉ đẹp mà còn mang lại giá trị kinh tế cao, được nhiều bà con săn lùng để chơi Tết hoặc bán với giá trị lớn. Với sức sống bền bỉ, ít tốn công chăm sóc, cây mai rừng là lựa chọn tuyệt vời cho bà con muốn phát triển kinh tế từ cây cảnh. Chỉ cần biết cách trồng và chăm sóc đúng, bà con có thể sở hữu những cây mai đẹp, góp phần tăng thu nhập bền vững.
1.Giới thiệu về cây mai rừng
Nguồn gốc
Cây mai rừng là loài cây có nguồn gốc từ các khu vực núvii cao và các vùng rừng nhiệt đới Đông Nam Á và Trung Quốc. Loài cây này sinh trưởng trong điều kiện tự nhiên khá khắc nghiệt, nhất là trên các vách đá, hốc đá, nên phát triển bộ rễ đặc trưng, vươn sâu và bám chặt vào đất.
Mai rừng còn được biết đến với nhiều tên gọi địa phương như mai đá, mai rừng Gia Lai, mai rừng Nam Du… Nhờ khả năng thích nghi tốt với điều kiện thiên nhiên khá khắc nghiệt, cây mai rừng có thể tự sinh trưởng và phát triển mạnh mẽ trong những điều kiện khô cẳng, thiếu dữ nước.
Đặc điểm
Mai rừng thuộc nhóm thân gỗ nhỏ, cao từ 2 đến 5 mét. Lá có hình trái xoan, xanh đậm và có lông mịm ở mặt dưới. Hoa mai rừng thường có màu vàng rực rỡ hoặc trắng, mỗi bông hoa gồm 5 cánh. Quả mai rừng có hình tròn, chín có màu đỏ tươi, chứa nhiều vitamin C, được sử dụng trong y học dân gian.
Ngoài giá trị thẩm mỹ, cây mai rừng còn mang ý nghĩa phong thủy to lớn. Cây biểu tượng cho sự bìn bền, vươn lên trước những khó khăn. Đồng thời, hoa mai vàng rực rỡ là đại diện cho tài lộc, phát đạt và sự thịnh vượng.
Cây mai rừng thường được trồng để trang trí sân vườn, khu resort hoặc trong các không gian sinh thái. Ngoài ra, mai rừng còn là một loài cây có giá trị kinh tế cao khi nhiều người săn lùng những gốc mai cổ thụ đồng giá trăm triệu đồng.
2.Hướng dẫn phân biệt cây mai rừng và cây mai nhà
Mặc dù cùng thuộc họ mai, nhưng cây mai rừng và cây mai nhà có nhiều điểm khác biệt đáng chú ý. Dưới đây là những đặc điểm giúp phân biệt hai loại cây này:
Hình dáng và bộ rễ
Mai rừng có thân cây nhỏ, mọc thẳng hoặc hơi nghiêng do điều kiện tự nhiên, vỏ cây có lớp rêu phong bám lâu năm, tạo vẻ cổ kính. Bộ rễ mai rừng phát triển mạnh mẽ, có hình thù quái dị do sinh trưởng trên các vách đá hoặc hốc đất cằn cỗi. Trong khi đó, mai nhà thường có thân to hơn, mọc đều, thân cây ít có rêu bám, bộ rễ gọn gàng hơn vì được trồng trong điều kiện thuận lợi.
Đặc điểm lá
Lá mai rừng thường nhỏ hơn, có màu xanh đậm và mặt dưới có lớp lông mịn, giúp cây chống chịu thời tiết khắc nghiệt. Ngược lại, lá mai nhà to hơn, xanh nhạt hơn và không có lớp lông mịn.
Hoa và quả
Hoa mai rừng thường có 5 cánh, màu vàng đậm, mọc tự nhiên và nở theo mùa. Mai nhà có thể có hoa nhiều cánh hơn (tùy theo giống), màu sắc có thể thay đổi từ vàng nhạt đến vàng cam, và được lai tạo để nở theo ý muốn của người trồng.
Quả mai rừng nhỏ, khi chín có màu đỏ tươi, vị chua ngọt và có thể ăn được. Trong khi đó, mai nhà thường ít khi tạo quả do được cắt tỉa thường xuyên để tập trung nuôi hoa.
Khả năng thích nghi
Mai rừng có sức sống mãnh liệt, có thể phát triển tốt trong điều kiện khô hạn, đất đá nghèo dinh dưỡng, ít cần chăm sóc. Ngược lại, mai nhà cần được tưới nước, bón phân đầy đủ và thường xuyên cắt tỉa để duy trì hình dáng đẹp.
Nhờ những đặc điểm trên, người chơi mai có thể dễ dàng phân biệt và lựa chọn loại cây phù hợp với nhu cầu trồng và chăm sóc của mình.
3.Cách trồng cây mai rừng
3.1 Trồng từ hạt
Trồng mai rừng từ hạt là phương pháp tự nhiên giúp cây phát triển khỏe mạnh và bền vững. Hạt mai rừng sau khi thu hoạch cần được ngâm nước ấm trong khoảng 24 giờ để kích thích nảy mầm. Sau đó, hạt được gieo vào đất tơi xốp, giàu dinh dưỡng và giữ ẩm thường xuyên. Sau khoảng 2-3 tuần, hạt sẽ nảy mầm. Khi cây con đạt chiều cao khoảng 15-20 cm, có thể chuyển sang chậu hoặc trồng xuống đất vườn để cây phát triển tốt hơn.
3.2 Trồng từ cành ghép
Phương pháp ghép cành giúp bảo toàn đặc tính tốt của cây mẹ, giúp cây con phát triển nhanh và cho hoa sớm hơn so với trồng từ hạt. Chọn cành ghép khỏe mạnh, có đường kính khoảng 1-2 cm và ít nhất 3 mắt lá. Cành ghép cần được cắt vát nhọn ở gốc, sau đó ghép vào gốc ghép đã được cắt tương ứng. Buộc chặt bằng dây nilon hoặc băng ghép cây để giữ chặt vết ghép. Khoảng 1-2 tháng sau, cành ghép sẽ bắt đầu phát triển và tạo thành cây hoàn chỉnh.
3.3 Trồng từ củ
Trồng mai rừng từ củ ít phổ biến nhưng vẫn có thể thực hiện được. Củ mai rừng sau khi thu hoạch cần được cắt thành từng đoạn nhỏ, mỗi đoạn có ít nhất một mắt để đảm bảo khả năng nảy mầm. Sau đó, các đoạn củ được xử lý bằng thuốc kích thích ra rễ trước khi trồng vào đất tơi xốp, giàu chất hữu cơ. Giữ độ ẩm đều đặn và đặt chậu hoặc luống cây ở nơi có ánh sáng gián tiếp. Sau khoảng 2-3 tuần, củ sẽ bắt đầu ra rễ và phát triển thành cây non, có thể chuyển sang trồng ngoài vườn khi cây đạt chiều cao thích hợp.
4.Cách chăm sóc cây mai rừng
Cây mai rừng có sức sống mạnh mẽ nhưng để cây phát triển tốt và ra hoa đẹp, cần chăm sóc đúng cách. Việc tưới nước, bón phân và tỉa cành hợp lý sẽ giúp cây khỏe mạnh, hoa nở rực rỡ theo mùa. Dưới đây là những hướng dẫn chi tiết giúp bạn chăm sóc cây mai rừng hiệu quả.
4.1 Cách tưới nước cho cây mai rừng
Cây mai rừng không cần tưới nước quá nhiều, chỉ cần duy trì độ ẩm vừa đủ. Vào mùa khô, nên tưới nước khoảng 2-3 lần mỗi tuần, còn trong mùa mưa chỉ cần tưới khi đất khô ráo.
4.2 Cách bón phân
Bón phân hữu cơ giúp cây phát triển tốt. Nên sử dụng phân chuồng hoai mục, phân trùn quế hoặc phân bón hữu cơ Humic Bio & Ful Grow Gold 2X theo đúng liều lượng.
4.3 Cách phòng trị sâu bệnh trên cây mai rừng
Kiểm tra thường xuyên để phát hiện sớm sâu bệnh. Sử dụng thuốc trừ sâu sinh học hoặc biện pháp thủ công như bắt sâu, cắt bỏ lá bệnh.
4.4 Cách cắt tỉa và tạo dáng
Cắt tỉa cành yếu, già cỗi để cây thông thoáng, kích thích ra hoa đẹp hơn.
4.5 Cách làm cho cây mai rừng ra hoa đúng dịp Tết
Ngưng tưới nước từ 45-50 ngày trước Tết để kích thích cây ra hoa.
4.6 Cách bảo quản cây mai rừng khi không có nhu cầu sử dụng
Để cây ở nơi râm mát, tưới nước ít và giảm bón phân để cây nghỉ ngơi.
Cây mai rừng không chỉ đẹp mà còn có ý nghĩa lớn với bà con nông dân, vừa giúp làm đẹp không gian, vừa có giá trị kinh tế. Để cây mai phát triển khỏe mạnh, ra hoa đúng dịp Tết, bà con cần chăm sóc đúng cách, từ việc tưới nước, cắt tỉa đến bón phân.