Kiến thức nhà nông
Kỹ thuật bón phân cho cây hành tím đạt năng suất cao
Th9
Hành tím là loại cây gia vị phổ biến, được trồng nhiều tại các tỉnh miền Trung và Nam Bộ nhờ thời gian sinh trưởng ngắn, dễ tiêu thụ và giá trị kinh tế cao. Tuy nhiên, để đạt được năng suất ổn định và chất lượng củ tốt, người trồng cần nắm vững kỹ thuật chăm sóc, đặc biệt là cách bón phân theo từng giai đoạn sinh trưởng. Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết cách bón phân cho hành tím giúp bà con canh tác hiệu quả hơn.
Đặc điểm cây hành tím
Để bón phân cho hành tím đúng cách và hiệu quả, bà con cần hiểu rõ về đặc điểm sinh học và điều kiện trồng của cây.
- Hành tím là cây ngắn ngày, thời gian sinh trưởng khoảng 60 – 75 ngày tùy giống.
- Rễ cạn, phát triển chủ yếu trong tầng đất 10 – 20cm nên rất nhạy với điều kiện đất và phân bón.
- Ưa ánh sáng, khí hậu khô mát, đặc biệt là nắng nhẹ buổi sáng.
Hành tím phát triển tốt nhất trong mùa khô và tránh mưa nhiều vào giai đoạn thu hoạch để tránh cây bị úng, thối.
Điều kiện lý tưởng để trồng hành tím
Để đạt năng suất cao và chất lượng củ đồng đều, người trồng cần đảm bảo điều kiện lý tưởng để trồng hành tím. Đây là yếu tố nền tảng quyết định sự sinh trưởng, phát triển và hiệu quả của cách bón phân cho hành tím trong từng giai đoạn. Dưới đây là các yếu tố quan trọng:
Thời vụ trồng
Hành tím thường được trồng vào vụ đông xuân hoặc đầu mùa khô. Thời điểm xuống giống lý tưởng là từ tháng 10 đến tháng 12 dương lịch. Đây là lúc khí hậu khô ráo, ít mưa, thuận lợi cho sự phát triển của củ.
Nhiệt độ và ánh sáng
Hành tím là loại cây ưa nắng, thích hợp với nền nhiệt độ từ 20-30°C. Cây cần nhiều ánh sáng để tổng hợp dinh dưỡng, nhất là giai đoạn hình thành củ. Nếu trồng trong điều kiện thiếu sáng, hành dễ bị thối gốc, củ nhỏ hoặc dị dạng.
Đất trồng
Hành tím thích hợp với đất thịt nhẹ, tơi xốp, thoát nước tốt, có độ pH từ 5,5 đến 6,5. Đất phải được vệ sinh sạch mầm bệnh và phơi ải từ 7-10 ngày trước khi trồng. Việc cải tạo đất tốt ngay từ đầu sẽ giúp quá trình bón phân cho hành tím trở nên hiệu quả hơn, hạn chế thất thoát dinh dưỡng.
Nguồn nước
Dù là cây ưa khô nhưng hành tím vẫn cần đủ ẩm để phát triển thân lá, đặc biệt trong giai đoạn đầu sau trồng và lúc hình thành củ. Tuy nhiên, nếu ruộng bị úng nước, cây rất dễ bị thối rễ và thối củ. Do đó, hệ thống thoát nước chủ động và luống trồng cao ráo là rất cần thiết.
Gió và độ ẩm
Gió mạnh và độ ẩm cao kéo dài là điều kiện dễ khiến cây nhiễm bệnh hại như thối cổ rễ, đốm lá. Vì vậy, khi trồng hành tím vào mùa mưa hoặc những vùng có gió lớn, nên dùng lưới chắn gió hoặc canh tác trong nhà màng để bảo vệ cây.
Chuẩn bị đất kết hợp bón phân lót
Ngay từ khâu làm đất, việc bón lót phân hữu cơ hoai mục, kết hợp phân vi sinh và vôi bột để cải tạo đất là bước quan trọng. Điều này không chỉ tạo điều kiện lý tưởng cho bộ rễ phát triển mà còn hỗ trợ cách bón phân cho hành tím sau này đạt hiệu quả tối ưu.
Bón phân gì tốt cho cây hành tím?
Trong quá trình canh tác hành tím, việc sử dụng phân bón hợp lý và đúng loại sẽ quyết định đến sự phát triển của cây cũng như năng suất và chất lượng củ sau thu hoạch. Hai nhóm phân bón chính cần quan tâm là phân bón hữu cơ và phân bón vô cơ (hóa học).
Phân bón hữu cơ có vai trò quan trọng trong việc cải tạo đất và cung cấp dinh dưỡng lâu dài. Loại phân này thường có nguồn gốc từ phân chuồng hoai mục, phân rác hữu cơ hoặc phân vi sinh. Khi được bón lót trước khi gieo trồng, phân hữu cơ giúp đất tơi xốp, giữ ẩm tốt và tăng mật độ vi sinh vật có lợi. Đặc biệt với cây có rễ nông như hành tím, đất tơi và giàu mùn sẽ giúp rễ phát triển mạnh, cây sinh trưởng đều, hạn chế sâu bệnh hại từ đất.
Phân bón vô cơ (hóa học) cung cấp nhanh các dưỡng chất thiết yếu như đạm, lân, kali – là những yếu tố quan trọng trong từng giai đoạn phát triển của cây. Đạm giúp cây phát triển lá và thân, lân hỗ trợ bộ rễ khỏe mạnh, còn kali đóng vai trò làm chắc củ, tăng khả năng chống chịu và kéo dài thời gian bảo quản sau thu hoạch. Tuy nhiên, nếu bón không đúng cách, phân hóa học có thể gây cháy lá, thối rễ hoặc làm chai đất về lâu dài. Vì vậy, cần sử dụng đúng liều lượng, đúng thời điểm, kết hợp tưới nước đầy đủ để tránh mất tác dụng.
Cách bón phân cho hành tím đúng kỹ thuật
Quy trình bón phân cho cây hành tím thường chia làm bón lót và bón thúc. Việc bón đúng thời điểm và đúng liều lượng sẽ giúp cây phát triển cân đối, tăng tỷ lệ đậu củ và giảm sâu bệnh.
Cách bón phân lót cho cây hành tím
Bón lót thường được áp dụng trong giai đoạn đầu trước khi trồng nhằm cung cấp dưỡng chất nền cho cây phát triển.
Liều lượng (cho 1.000 m²):
- Phân chuồng hoai mục: 800 – 1.000 kg
- Phân lân: 20 – 25 kg
- Humic Bio: 1 – 2 kg
Cách bón: Trộn đều vào đất khi làm đất và lên luống. Bón trước khi trồng 7-10 ngày. Giúp đất tơi xốp, giàu hữu cơ, kích thích rễ phát triển sớm và đồng đều.
Cách bón phân thúc cho cây hành tím
Bón phân thúc cho cây hành tím thường được chia làm 3 lần theo các giai đoạn phát triển của cây.
Bón thúc lần 1
Liều lượng (cho 1.000 m²):
- Đạm Urea: 5 – 7 kg
- Kali Clorua: 3 – 5 kg
- Ful Grow Gold 2X: 500 ml (pha loãng 200-300 lần với nước để tưới quanh gốc)
Cách bón: Bón cách gốc 5-7 cm, xới nhẹ và tưới giữ ẩm ngay sau bón. Ful Grow Gold 2X giúp tăng hấp thu dinh dưỡng, hỗ trợ ra lá và phát triển thân khỏe.
Bón thúc lần 2
Liều lượng (cho 1.000 m²):
- Đạm + Kali: 4 – 6 kg mỗi loại
- Ful Grow Gold 2X: 500 ml (pha tưới như trên)
Cách bón: Bón khi cây 15-20 ngày tuổi. Hỗ trợ giai đoạn chuyển từ sinh trưởng thân lá sang hình thành củ. Tưới Ful Grow Gold 2X định kỳ 7-10 ngày/lần.
Bón thúc lần 3
Liều lượng (cho 1.000 m²):
- Kali Clorua: 5 – 7 kg
- Ful Grow Gold 2X: 500 ml (pha tưới như trên)
- Nếu đất bạc màu: bổ sung thêm 200 – 300 kg phân hữu cơ hoai mục
Cách bón: Giai đoạn nuôi củ. Ngừng bón đạm để tránh củ bị mềm. Ful Grow Gold 2X tiếp tục tưới đều để củ chắc, lên màu đẹp và kéo dài thời gian bảo quản sau thu.
Các loại phân bón được sử dụng trong công thức trên mà bà con có thể tham khảo qua:
Lưu ý khi bón phân cho cây hành tím
Để việc bón phân mang lại hiệu quả tối ưu, không gây lãng phí và đảm bảo cây hành phát triển khỏe mạnh, bà con cần lưu ý một số điểm quan trọng sau:
Không bón quá nhiều đạm
Việc bón thừa đạm sẽ khiến cây phát triển thiên về lá, thân vươn cao, dễ đổ ngã và giảm tỷ lệ hình thành củ. Ngoài ra, cây hành bón quá nhiều đạm còn dễ bị sâu bệnh, đặc biệt là bệnh thối củ và cháy lá. Do đó, nên cân đối giữa đạm – lân – kali theo từng giai đoạn sinh trưởng của cây.
Ưu tiên phân hữu cơ trong bón lót
Phân hữu cơ giúp cải tạo đất, giữ ẩm, tăng độ tơi xốp và bổ sung vi sinh vật có lợi. Việc sử dụng phân chuồng hoai mục kết hợp với phân hữu cơ sinh học trong giai đoạn bón lót giúp cây hành bén rễ nhanh và phát triển bền vững. Đối với vùng đất bạc màu hoặc trồng hành nhiều năm liên tiếp, việc bổ sung phân hữu cơ là rất cần thiết.
Bón phân vào thời điểm thích hợp
Thời điểm bón phân lý tưởng là vào sáng sớm hoặc chiều mát. Tránh bón lúc trời nắng gắt hoặc khi đất quá khô vì dễ gây xót rễ, cháy lá và mất hiệu quả hấp thu. Sau mỗi lần bón, nên tưới nước ngay để phân tan đều, giúp cây hấp thu tốt hơn.
Không bón phân khi cây đang bị bệnh
Nếu cây hành đang bị sâu bệnh hoặc rễ yếu, bà con không nên bón phân ngay vì có thể khiến tình trạng xấu hơn. Thay vào đó, nên xử lý bệnh trước, phục hồi cây, sau đó mới tiếp tục bón phân để tránh sốc phân và thiệt hại năng suất.
Kết hợp xới đất, làm cỏ khi bón thúc
Trước mỗi lần bón thúc, nên làm sạch cỏ dại quanh gốc và xới nhẹ lớp đất mặt để tạo độ thông thoáng, giúp phân bón thấm nhanh và giảm thất thoát dinh dưỡng. Cỏ dại nếu không được kiểm soát còn cạnh tranh phân và nước với cây hành.
Bón đúng – đủ – chia nhiều lần
Hành tím là cây trồng có rễ nông, không thể hấp thụ quá nhiều dinh dưỡng cùng lúc. Vì vậy, không nên bón dồn một lần mà phải chia nhỏ lượng phân, bón theo từng giai đoạn. Cách bón “ít mà đều” sẽ giúp cây phát triển ổn định và giảm rủi ro do sốc phân hay thừa dưỡng chất.
Việc nắm vững kỹ thuật bón phân cho cây hành tím không chỉ giúp bà con tiết kiệm chi phí mà còn nâng cao hiệu quả sản xuất và chất lượng củ hành thu hoạch. Hãy ưu tiên kết hợp giữa phân hữu cơ Humic Bio, phân sinh học Ful Grow Gold 2X cùng với các loại phân vô cơ truyền thống để vừa cải tạo đất, vừa giúp cây phát triển bền vững. Hy vọng bài viết từ TTP Global có thể giúp bà con hiểu hơn về từng giai đoạn và quy trình cách bón phân cho cây hành tím.
